Giá dầu và vàng tăng vọt, đồng USD tăng khi thị trường rút lui, báo hiệu một sự chuyển dịch sang các khoản đầu tư được coi là an toàn hơn.
Sau nhiều năm lạm phát cao sau đại dịch COVID-19, người Mỹ ngày càng trở nên lo lắng về nền kinh tế trong năm nay do các hàng rào thuế quan sâu rộng của Tổng thống Donald Trump, mặc dù tác động cho đến nay vẫn còn nhẹ.
Sự leo thang căng thẳng mới nhất ở Trung Đông có khả năng gây ra sự tăng giá lan rộng có thể khiến người tiêu dùng lại phải gánh chịu.
Dưới đây là một số lĩnh vực có thể phải đối mặt với tác động lớn từ sự leo thang ở Trung Đông và điều đó có thể ảnh hưởng như thế nào đối với người tiêu dùng.
Năng lượng
Giá dầu tăng vọt vào thứ Sáu, đạt mức tăng lớn nhất kể từ khi cuộc chiến của Nga ở Ukraine bắt đầu hơn ba năm trước. Việc liệu cuộc tấn công của Israel vào Iran có thể ảnh hưởng đến giá xăng, vốn đã giảm gần một năm, hay không vẫn chưa hoàn toàn rõ ràng.
Iran là một trong những nhà sản xuất dầu lớn của thế giới, mặc dù các lệnh trừng phạt của các nước phương Tây đã hạn chế doanh số bán hàng của nước này. Nếu một cuộc chiến rộng lớn hơn nổ ra, nó có thể làm chậm đáng kể hoặc ngừng dòng chảy dầu của Iran đến khách hàng của nước này. Giá năng lượng đã được giữ ổn định trong năm nay vì sản lượng vẫn tương đối cao và nhu cầu thấp. Một cuộc xung đột lan rộng có thể làm thay đổi sự cân bằng đó.
Các nhà phân tích của ING đã viết trong một lưu ý gửi khách hàng rằng: “Việc mất đi nguồn cung xuất khẩu này sẽ xóa sạch phần thặng dư dự kiến trong quý IV năm nay”.
Trong quá khứ, các cuộc xung đột ở Trung Đông đã khiến giá năng lượng tăng vọt trong thời gian dài nhưng trong những năm gần đây, do nguồn cung dầu khổng lồ, những đợt tăng giá đó chỉ diễn ra trong thời gian ngắn hơn.
Đầu tháng này, các quốc gia trong liên minh OPEC+ đã quyết định tăng sản lượng trở lại, điều này thường đẩy giá dầu thô xuống. Chúng đã chạm mức thấp nhất trong bốn năm vào đầu tháng 5. Điều đó thường có nghĩa là giá xăng rẻ hơn, hiện đang có một lượng dư thừa.
Theo tổ chức câu lạc bộ ô tô AAA, giá trung bình một gallon xăng ở Mỹ vào thứ Sáu là 3,13 USD/gallon, giảm so với 3,46 USD một năm trước.
Phí vận chuyển
Chi phí vận chuyển đã tăng vì một số lý do. Hàng hóa đang được chuyển hướng vòng quanh Biển Đỏ, nơi Mỹ bắt đầu tiến hành các cuộc không kích vào lực lượng Houthis của Yemen, các phiến quân được Iran hậu thuẫn đã tấn công các tàu trên một tuyến đường thương mại toàn cầu quan trọng. Và trong năm nay, các công ty đã vội vàng nhập khẩu càng nhiều hàng hóa càng tốt trước khi thuế quan của Trump có hiệu lực, đẩy nhu cầu và giá vận chuyển lên cao.
Chỉ số Baltic Dry, một chỉ số quan trọng về nhu cầu vận chuyển hàng cho biết qua theo dõi thì giá vận chuyển của than, quặng sắt, ngũ cốc và các kim loại khác, đang đạt mức cao nhất trong tám tháng.
Cửa sổ cho các công ty tìm cách vận chuyển hàng hóa trước cuối năm đang đóng lại trong tháng này. Một cuộc xung đột lan rộng ở Trung Đông sẽ chỉ đẩy giá lên cao hơn khi các công ty đó tranh giành để đưa hàng hóa từ nước ngoài về khi căng thẳng địa chính trị trong khu vực gia tăng.
Cổ phiếu của các công ty vận tải biển như Teekay và Frontline đã tăng mạnh sau cuộc tấn công của Israel.
Hàng tiêu dùng
Giá năng lượng cao hơn có thể dẫn đến chi phí tăng cao cho nhiều loại sản phẩm vì hầu hết mọi thứ đều được sản xuất và vận chuyển bằng dầu hoặc khí đốt tự nhiên.
Dữ liệu chính phủ trong tuần này tiết lộ rằng thuế quan của ông Trump vẫn chưa gây ra sự gia tăng lạm phát rộng hơn. Tuy nhiên, nhiều công ty đã công bố tăng giá do thuế quan. Walmart đã tăng giá một số mặt hàng và cho biết sẽ làm như vậy một lần nữa khi mùa mua sắm tựu trường bắt đầu. J.M. Smucker, phần lớn do tác động của thuế quan đối với cà phê từ Brazil và Việt Nam, cho biết họ cũng đã tăng giá và sẽ làm như vậy một lần nữa. Các nhà phân tích cho rằng, kết hợp với chi phí vận chuyển và sản xuất cao hơn có thể phát sinh từ cuộc xung đột leo thang ở Trung Đông, giá gần như chắc chắn sẽ tăng thêm.
Các nhà phân tích của ING cho biết: “Các bộ đệm hàng tồn kho có thể đã cho phép các công ty trì hoãn các quyết định về việc tăng giá, nhưng điều đó sẽ không còn kéo dài nữa”. Họ nói thêm: “Chúng tôi hy vọng sẽ thấy những đợt tăng đột biến lớn hơn trong các con số lạm phát hàng tháng trong suốt mùa hè”, đồng thời lưu ý rằng Sách Be của Fed gần đây đã trích dẫn các báo cáo rộng rãi về việc tăng giá mạnh mẽ đã được lên kế hoạch.
Các quan chức Cục Dự trữ Liên bang sẽ họp vào tuần tới để đưa ra quyết định về lãi suất tiếp theo của họ, và phần lớn các nhà kinh tế vẫn cho rằng ngân hàng trung ương Mỹ sẽ giữ nguyên lãi suất chuẩn của mình lần thứ tư liên tiếp. Fed đã cân bằng nhiệm vụ kép là hỗ trợ thị trường lao động trong khi kiềm chế lạm phát. Mục tiêu đó có thể ngày càng khó đạt được nếu giá xăng, thực phẩm và các mặt hàng thiết yếu khác tăng do xung đột Israel-Iran.
Nếu giá tăng, các quan chức Fed có thể có xu hướng tăng lãi suất chuẩn, làm tăng chi phí vay cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng. Điều đó có thể khiến các doanh nghiệp cắt giảm việc làm, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ tăng trưởng cao, và buộc người Mỹ phải cắt giảm chi tiêu, điều này thúc đẩy hơn 70% hoạt động kinh tế ở Mỹ.
Cổ phiếu của các công ty công nghệ và nhà bán lẻ là một trong những mã giảm giá lớn nhất vào thứ Sáu.
Du lịch
Có lẽ trái với lẽ thường, một tác động dây chuyền của căng thẳng gia tăng ở Trung Đông có thể là chi phí đi lại, ngay cả khi giá nhiên liệu tăng, sẽ giảm xuống.
Các hãng hàng không đã hạ cấp dự báo du lịch của họ khi các doanh nghiệp và gia đình thắt chặt ngân sách du lịch để dự đoán việc tăng giá liên quan đến thuế quan. Một số thảm họa hàng không lớn cũng khiến một số người lo ngại khi lên máy bay.
Hầu hết các hãng hàng không lớn của Mỹ đã cho biết họ có kế hoạch giảm các chuyến bay nội địa theo lịch trình vào mùa hè này, với lý do số lượng hành khách phổ thông đặt các chuyến đi giải trí giảm. Tháng trước, Bank of America báo cáo rằng khách hàng thẻ tín dụng của họ đã chi tiêu ít hơn cho các chuyến bay và chỗ ở.
Và do cuộc chiến thuế quan của ông Trump, đồng USD đã giảm gần 10% trong năm nay khi được đo so với rổ tiền tệ nước ngoài, khiến người Mỹ đi du lịch nước ngoài tốn kém hơn do tỷ giá hối đoái không thuận lợi.
Vào thứ Sáu, cổ phiếu của các hãng hàng không lớn của Mỹ đã giảm mạnh.
Theo Tổng hợp
Huy Hoàng
